Kilo almamızın suçlusu metabolizmamızın yavaş olması mı ?

KİLO ALMAMIZIN SUÇLUSU METABOLİZMAMIZIN YAVAŞ OLMASI MI?

Yaz aylarına ve plaj günlerine sayılı günler kala herkesin ortak bir amacı var; kilo vermek. Kimi zorlanmadan kilo verirken, kimi de gitmeyen son 5 kilo için ne yapacağının arayışında. Hepimizin bu serüvende ortak suçladığımız tek bir şey var: METABOLİZMA HIZIMIZ.

Kilo problemi için sıklıkla metabolizmanın yavaşlığı suçlarız.

Evet metabolizma hızınız kilonuzu etkiler ama yüksek kilonun nedenlerine bakıldığında bu daha nadir bir etmendir. Öncelikle metabolizmanın ne demek olduğuna bakalım. 

Metabolizma; tükettiğiniz gıdalarla alınan kalorinin vücutta biyokimyasal reaksiyonlar sonucu enerjiye dönüştürülmesi sürecidir. Elde edilen bu enerji vücudun stabil halde/dinlenme durumunda; organların çalışması, hücre yenilenmesi, onarılması vb fizyolojik olaylar için ve fiziksel aktiviteler sırasında kullanılır. Bazal metabolizma dediğimiz şey de tam olarak vücudun stabil halde harcadığı enerji demektir.

Peki, nedir bazal metabolizma hızımızı etkileyen etmenler:

1.Yaş; ilerleyen yaşlarda bazal metabolizma hızı yavaşlar.

2.Cinsiyet; Genellikle aynı yaş ve kilodaki erkeklerin vücudunda kadınlara oranla daha fazla kas ve daha az yağ doku bulunur. Bu tamamen üretilen hormanlarla ilgili yapısal bir dağılımdır ve kasın fazla olması nedeniyle erkeğin metabolizma hızı aynı boy, yaş ve kilodaki kadından daha yüksektir.

3.Vücut kompozisyonu; kas daima aktif çalışan bir dokudur. Kas miktarınız ne kadar fazlaysa

metabolizmanız o kadar hızlı çalışır. Hatta aç kalarak yapılan diyetlerde metabolizmanın yavaşlama sebebi de kas kayıplarıyla açıklanabilir.

Peki kilo almamızın asıl suçlusu metabolizma hızı değilse nedir?

Başlıca iki etmen var.

1.Yiyecek ve içeceklerle kaç kalori aldığınız, yani ne kadar yediğiniz.

2.Ne kadar fiziksel aktivite yaptığınız, yani ne kadar harcadığınız. Bunu basit bir matematik olarak düşünebilirsiniz. Yiyecekler ve içeceklerle alınan enerjiyi (kaloriyi) denklemimizde artılar olarak, fiziksel aktivite veya sporla harcanan enerjiyi eksiler olarak düşünebilirsiniz. Eğer gün içinde aldığınız enerjiden daha fazlasını harcıyorsanız; eksidesinizdir, kilo verirsiniz. Eğer gün içinde harcadığınız enerjiden daha fazlasını alıyorsanız; artıdasınızdır, kilo alırsınız. Bu da bize çok sorulan bir sorunun cevabını verir:

"NE YERSEM KİLO VERİRİM?”

 veya

"NE YERSEM KİLO ALIRIM?”

Hiçbir besin tek başına size kilo aldırmaz veya verdirmez.

Önemli olan gün içinde toplam kaç kalori alıp kaç kalori harcadığınızdır. Sonuca baktığımızda "a” besin kilo aldırırken "b” besini kilo verdirir gibi bir durum söz konusu değildir. Bu tabi ki o zaman kocaman bir pizza yiyip günün geri kalanında aç kalırsanız zayıflarsınız demek değil. Biz diyetisyenlerin zayıflama, kilo koruma ve kilo alma diyetlerinde en çok dikkat ettiğimiz unsurlardan biri dengedir. Besin öğesi dengesi (günlük alınan karbonhidrat, protein, yağ miktarı) ve öğünlerin dengeli dağıtılmasıdır. 

Günün sonunda tek suçlu metabolizma hızınız, aktivite seviyeniz, hastalıklarınız veya cinsiyetiniz değildir. Beslenme bütünsel olarak ele alınması gereken bir konudur ve en önemli unsur dengenin sağlanabilmesidir. Tamamiyle kişiye ve o dönemki durumuna özel bir denge…

Diyetisyen İrem Erhan